

د افغانستان ورزشي لوبغالي، چې یو وخت خلک د کرېکټ، فوټبال، وزلوبو او کنسرټونو نندارې ته ورتلل، اوس د طالبانو له خوا د قصاص او بدني سزاوو په ډګرونو بدل شوي دي. دغه لوبغالي چې د خلکو د خوشحالۍ، ورورولۍ، نڅاوو او ورزش شاهد وو، اوس پکې وېره او د سلګونو کسانو ترخې خاطرې پرتې دي.
دا په کابل کې د ۲۰۲۴ کال د ډسمبر میاشتې خورا سړه ورځ وه. حاجي شېر محمد خپلو دریو لوڼو ته ځیر و، چې کتابچې او کتابونه یې سره راټول کړل او د کوټې په کونج کې یې کېښودل. ۲۴ کلنې مشرې لور یې، چې د طب پوهنځي د دویم کال محصله وه، هیله درلوده ډاکټره شي؛
د کندهار ښار په یوه متوسط کور کې ۲۴ کلنه جمیله په خپل زاړه لپټاپ کې لګیا ده، خپل رسنیز توکي يو په بل پسې ډیلیټ کوي او وروسته لپټاپ غلی کوي. د کور فضا غلې او ارامه ده، خو ترڅنګ کوڅه کې د طالبانو له یوه رېنجر موټر نه د ترانې لوړ غږ اورېدل کیږي.
د افغانستان انټرنشنل – پښتو د څېړنو له مخې، د طالبانو د استخباراتو په عمومي او ولایتي ریاستونو کې تورنو اشخاصو ته ۳۱ ډوله بېلابېلې شکنجې ورکول کیږي. په دغه راپور کې افغانستان انټرنشنل – پښتو له ۳۸ هغو کسانو سره خبرې کړې چې د طالبانو استخباراتو نیولي وو او هلته شکنجه شوي دي.
د افغانستان انټرنشنل د موندنو له مخې د امو سیند د نفتو په پروژه کې پراخې قانوني او مقرراتي سرغړونې شوې دي. د افغانستان انټرنشنل د یوه څېړنیز راپور پر اساس؛ په دې قرارداد کې یو له مهمو قانوني سرغړونو څخه د نړۍوالو او کورنیو شرکتونو د ګډون لپاره د ازادې داوطلبۍ نه ترسره کول دي.
د اسنادونو او راټولو شویو شمېرو پر بنسټ؛ د شل کلنې جګړې د دواړو خواو (د افغانستان اسلامي جمهوري دولت او ملاتړي) او دغه راز (طالبان، داعش – خراسان ډله، اسلامي حزب او نورې کوچنۍ جنګیالۍ ډلې) مرګ ژوبله هېښوونکې ده.
یو تحقیقي بنسټ په دوبۍ کې د بېلابېلو هېوادونو د سلګونو اوسنیو او پخوانیو چارواکو او دولتي بنسټونو د شتمنیو لېست خپور کړی دی.
د شواهدو پر بنسټ په افغانستان کې د لومړي ځل لپاره د ځانمرګو بریدونو بنسټ د القاعده ډلې له خوا اېښودل شوی. د امریکا د ملي امنیت شورا په ۲۰۰۰م کال کې په یوه بیان کې ویلي وو، چې اسامه بن لادن په افغانستان کې د ځانمرګو بریدګرو ښوونیز مرکزونه جوړ کړي دي.
د لومړي ځل لپاره په نولسمه پېړۍ کې کارګرانو په امریکا او اروپا کې د کار شرایطو، ساعتونو او حقونو د لا ښه والي لپاره مبارزې پیل کړې. په دې لسیزه کې، د صنعتي انقلاب په ترڅ کې کارګران د سختو کاري شرایطو او اوږدو کاري ساعتونو سره مخامخ شول.
د ۹۰یمې لسیزې په پیل کې کله چې دا د طالبانو ډله رامنځته شوه، یو شمېر محدود شمېر تاجک قوماندانان له دغې ډلې سره یو ځای شول. د دوی مطرحې څېرې ډېرې کمې دي او د طالبانو له لیکو سره د یو ځای کېدو عوامل یې هم توپیر لري.