کارشناسان می‌گویند زمین‌لرزه شرق افغانستان که هست‌وبود هزاران خانواده را نابود کرد، بحرانی ایجاد کرده است که اثرات آن ممکن است نسل‌های بعدی را هم تحت تأثیر قرار دهد.
هزاران خانواده، سرپناه و دام‌های خود را از دست داده‌اند اما هنوز کمک اندکی به روستاهای زلزله‌زده رسیده است.
عبدالغفار ۵۲ ساله با خانواده ۱۰ نفره‌اش از زمان وقوع زلزله در ننگرهار، زیر یک پلاستیک زندگی می‌کند. دیوارهای خانه سنگی او درز کرده، سقف‌ها فرو ریخته، آوار کف خانه را پوشانده و خانواده را مجبور کرده است بیرون بخوابند. او گفت: «ما فقط به یک خیمه نیاز داریم».
این مرد افزود که مقام‌های طالبان، خانه او را به‌عنوان محل «غیرقابل سکونت» ثبت نکردند. به این معنا که او ممکن است از دریافت کمک محروم شود.
برای بسیاری از خانواده‌های روستایی افغانستان، خانه، زمین و دام تنها دارایی‌شان است.
جنیفر بریک مورتازاشویلی، استاد دانشگاه پیتسبورگ گفت: «در افغانستان، خانواده‌ها سرمایه خود را با خرید خانه، زمین و دام نگه می‌دارند. بنابراین وقتی زلزله این دارایی‌ها را نابود می‌کند، تمام دارایی خانواده یک شبه از دست می‌‌رود.»
استفن رودریگز، نماینده سازمان ملل در افغانستان، گفت بیش از ۱.۳ میلیون دام در ننگرهار و کنر تحت تأثیر قرار گرفته و ذخایر غلات و سیستم‌های آبیاری نابود شده‌اند. نابودی سیستم‌های آبرسانی، امنیت غذایی و فصل کاشت بعدی را تهدید می‌کند.
بر اساس گزارش شورای پناهندگان ناروی، بیش از هفت هزار راس دام کشته و هفت سیستم آبیاری نابود شده است.
ایلان نوی، استاد اقتصاد بلایای طبیعی و تغییرات اقلیمی در دانشگاه ویکتوریا در نیوزیلند گفت: «وقتی این منابع از بین می‌روند، تولید کمتر می‌شود، قیمت غذا افزایش می‌یابد و در درازمدت تغذیه و سلامت، به ویژه برای فقیرترین خانواده‌ها، آسیب می‌بیند.»
او افزود: «بدون تأمین مالی، بازسازی بسیار طولانی‌تر خواهد شد و پیامدهای طولانی‌مدت این فاجعه ممکن است حتی تا نسل‌های بعدی ادامه یابد.»
زمستان بحران را بدتر خواهد کرد
مقام‌های طالبان می‌گویند بیش از ۶۷۰۰ خانه ویران شده است و خانواده‌ها همچنان زیر خیمه زندگی می‌کنند.
توماس بارفیلد، رئیس موسسه مطالعات افغانستان، گفت زمستان پیش رو بحران را بدتر خواهد کرد.
زمین‌لرزه‌های مرگبار بر اقتصاد شکننده افغانستان که به‌دلیل تحریم‌ها، دارایی‌های مسدود شده و کاهش کمک‌ها پس از بازگشت طالبان آسیب دیده، سایه افکنده است.
امسال بیش از دو میلیون افغان از پاکستان و ایران اخراج شده‌اند و این فشار بر قیمت غذا و مسکن را افزایش داده است.
ابراهیم بهیس از گروه بحران بین‌المللی گفت: «پس از بازگشت طالبان فعالیت موسسات خصوصی با کاهش کمک‌ها کمتر شده و حتی بخش دولتی تحت فشار است.»
او افزود: «هر سال خشکسالی و سیلاب داریم و حالا زلزله‌ها نیز بر آن افزوده شده است، که تراژدی افغان‌ها را تشدید می‌کند.»
سازمان ملل خواستار ۱۴۰ میلیون دالر کمک شده، اما به نظر نمی‌رسد به این کمک دست یابد. زیرا کمک‌کنندگان تمرکز خود را روی غزه و اوکراین گذاشته‌اند. بسیاری از تمویل‌کنندگان به‌دلیل محدودیت‌های طالبان برای کمک‌رسانان زن، از تأمین بودجه کشور تحت کنترول طالبان خودداری می‌کنند.
طالبان نمی‌گذارد زنان به کمک زلزله‌زدگان بروند
نمایندگی سازمان ملل در کابل اعلام کرد که طالبان جلوی کار امدادگران زن افغان در مناطق زلزله‌زده را گرفته است. این سازمان گفت که این اقدام طالبان رسیدگی به مردم نیازمند و آسیب‌پذیر در این مناطق را دشوار می‌کند.
یوناما همچنین تایید کرده است که طالبان جلو ورود کارمندان زن به دفاتر سازمان ملل در کابل و چند ولایت دیگر را گرفته است.
سازمان ملل متحد روز پنجشنبه در بیانیه‌ای به‌شدت از تصمیم طالبان مبنی بر جلوگیری از کار کارمندان محلی زن ابراز نگرانی کرد و از طالبان خواست که فوراً این ممنوعیت را لغو کند.
بر اساس اعلام سازمان ملل، نیروهای طالبان در تاریخ ۱۶ سنبله مانع ورود کارمندان زن افغان به دفاتر این سازمان شدند. این گروه نیروهای خود را در برابر دفاتر سازمان ملل در کابل، هرات و مزارشریف گماشته است و آنها جلو ورود کارمندان زن را گرفته اند. طالبان به این کارمندان گفته‌اند که حق کار در سازمان ملل و هیچ نهاد دیگر را ندارند.