مرکز حمایت از غیرنظامیان در جنگ‌ها، در گزارش سالانه خود درباره وضعیت جهانی امنیت انسانی، اعلام کرده است که افغانستان در سال ۲۰۲۴ یکی از شش کشوری بوده که مردم آن بیشترین آسیب را از سرکوب و فروپاشی نهادهای مدنی دیده اند.
در این گزارش آمده است که افغانستان در کنار میانمار، کوریای شمالی، سودان، سوریه و یمن در زمره کشورهایی قرار دارد که وضعیت حمایت از غیرنظامیان در آن‌ها «بسیار وخیم» ارزیابی شده است.
این مرکز در تازه‌ترین گزارش خود گفته است که از سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴، شرایط حفاظت از مردم در سراسر جهان رو به وخامت گذاشته، اما در افغانستان، به‌ویژه پس از تسلط طالبان، این سقوط چشمگیرتر از هر کشور دیگری بوده است.
در گزارش آمده است: «تسلط ناگهانی طالبان بر کشور و برپایی یک نظام اقتدارگرا که شدیداً حقوق فردی، به‌ویژه حقوق زنان و دختران را محدود کرده است، باعث فروپاشی سیستم حمایت از غیرنظامیان شده است.»
در بخش دیگری از این گزارش تاکید شده است که هرچند میزان درگیری‌های نظامی در افغانستان نسبت به سال‌های گذشته کاهش یافته، اما «آسیب‌های جبران‌نشده جنگ‌های گذشته، همراه با نقض حقوق بشر و نبود سازوکار عدالت، زندگی و سلامت مردم را به‌شدت تضعیف کرده است.»
مرکز حمایت از غیرنظامیان در جنگ‌ها هشدار داده است که نبود مجازات، فقر گسترده، حذف جامعه مدنی و محدود شدن دسترسی زنان به آموزش و کار، موجب تشدید بحران انسانی در کشور شده است.
در این گزارش همچنین آمده است که اعتماد مردم به نهادهای رسمی در افغانستان در پایین‌ترین سطح قرار دارد و حذف ساختارهای پاسخ‌گو سبب شده است که قربانیان خشونت و تبعیض هیچ راه موثری برای دادخواهی نداشته باشند.
مرکز حمایت از غیرنظامیان در جنگ‌ها همچنان نوشته است که افغانستان در چهار سال گذشته شدیدترین سقوط شاخص حفاظت از مردم را در جهان تجربه کرده است، سقوطی که به باور این نهاد، نتیجه مستقیم «اقتدارگرایی، محدودیت شدن گسترده حقوق بشر و از میان رفتن نهادهای مدنی و پشتیبانی» در این کشور است.
بسیاری از نهادهای سنجش وضعیت بشر در چهار سال گذشته وضعیت حقوق بشری در افغانستان را وخیم خوانده‌اند.