سفر فرستاده هبت‌الله به تاجیکستان؛ از عادی‌سازی روابط تا زنگ خطر برای جبهه مقاومت

پنجشنبه ۱۴۰۴/۰۸/۰۱

پس از سفر یوسف وفا، والی طالبان در بلخ به تاجیکستان، حامیان طالبان در شبکه‌های اجتماعی از این سفر استقبال کرده و گفته‌اند که این سفر مخالفان طالبان را در تاجیکستان منزوی می‌کند.

یوسف وفا، والی طالبان در بلخ و از نزدیکان هبت‌الله آخندزاده، به دعوت رسمی و غیرمنتظره حکومت تاجیکستان به دوشنبه سفر کرده است. او در این سفر با مقام‌های ارشد تاجیکستان دیدار و گفت‌وگو کرده است.

به باور ناظران، این سفر گامی دیگر برای گسترش روابط طالبان و تاجیکستان است. به گفته آنها، عملکرد ضعیف جبهات مخالف و گرایش روسیه و آسیای میانه به طالبان، حکومت امامعلی رحمان را به سوی بهبود روابط با طالبان کشانده است.

پیش از این، دیدارهایی میان دو طرف انجام شده بود؛ از جمله رئیس استخبارات و رئیس شرکت برق تاجیکستان به کابل سفر کرده بودند. اما این‌بار، یکی از چهره‌های برجسته و نزدیک به هبت‌الله آخندزاده، رهبر طالبان، به دوشنبه رفته است.

اهمیت این سفر در آن است که دوشنبه پایگاه اصلی جبهه مقاومت در برابر طالبان محسوب می‌شود. تاجیکستان، در میان کشورهای آسیای میانه، تا کنون کمترین سطح روابط را با طالبان داشته است. این کشور تنها دولت در منطقه است که با طالبان رابطه دیپلوماتیک رسمی ندارد. سفارت تاجیکستان در کابل همچنان بسته است و در مقابل، سفارت افغانستان در دوشنبه در اختیار سفیر دولت پیشین قرار دارد که با جبهه مقاومت روابط نزدیک دارد.

[@portabletext/react] Unknown block type "inlinecontent", specify a component for it in the `components.types` prop

کاربران نزدیک به طالبان در شبکه‌های اجتماعی از سفر یوسف وفا به تاجیکستان به‌طور گسترده استقبال کرده‌اند. برخی از آنان با شادمانی نوشته‌اند که با این سفر «گلیم جبهه مقاومت جمع می‌شود».

پیشتر، گزارش‌هایی وجود داشت که تاجیکستان فعالیت جبهه مقاومت در این کشور را محدود کرده است. جبهه مقاومت ملی، از اظهارنظر درباره این سفر و محدودیت‌ها خودداری کرد.

جبهه مقاومت به رهبری احمد مسعود، روابط نزدیکی با تاجیکستان دارد که میراث روابط عمیق برهان الدین ربانی و احمد شاه مسعود، رهبران فقید جبهه متحد سابق و جایگاه آنها در سیاست تاجیکستان است. گسترش روابط اداره طالبان و حکومت تاجیکستان مایه ناخرسندی عمیق جبهه مقاومت و آزادی خواهد بود که روی حمایت کشورهای همسایه در درگیری با طالبان حساب می‌کنند.

پذیرایی از والی طالبان این امید را در میان اعضای طالبان به وجود آورده است که تاجیکستان پایگاه فعالیت گروه‌های مسلح مخالف ضد طالبان در ولایت‌های مرزی افغانستان نخواهد بود. یک چهره حامی طالبان در اکس نوشت که رئیس استخبارات تاجیکستان تعهد سپرده تا به مخالفان طالبان که قصد بی‌ثبات‌سازی افغانستان را دارند، اجازه فعالیت ندهد.

کاربر دیگر نزدیک به طالبان نوشته است که این سفر می‌تواند به بحران در روابط میان دو کشور پایان دهد.

ناظران می‌گویند که تاجیکستان الزامات و منافعی در گسترش روابط با طالبان دارد.

فاضل سانچارکی، معاون سابق وزارت فرهنگ افغانستان و روزنامه‌نگار به افغانستان اینترنشنال گفت که «ظاهراً تاجیکستان به خاطر فشار مسکو و نیز به دلیل ناامیدی از جبهه مقاومت، به سوی عادی‌سازی روابط با طالبان گام بر می‌دارد.»

به گفته او، احتمالاً تاجیکستان می‌خواهد مانند سایر کشورهای همسایه، با طالبان تعامل کند؛ هرچند هنوز آنان را به رسمیت نمی‌شناسد.

آقای سانچارکی تصریح کرد: «مسکو طالبان را به رسمیت شناخته و ظاهراً مایل است که کشورهای مشترک‌المنافع در آسیای میانه نیز از سیاست روسیه پیروی کنند. این کشورها فعلاً با طالبان تعامل می‌کنند و پس از ارزیابی اوضاع، گام‌های بعدی را برمی‌دارند. هم‌اکنون شما شاهد حضور فعال طالبان در قزاقستان، ترکمنستان و اوزبیکستان هستید؛ جایی که منافع اقتصادی و همکاری‌های منطقه‌ای نیز در میان است.»

او همچنین یادآور شد که مسائل امنیتی و رفع تهدیدهای احتمالی از سوی طالبان نیز در محاسبات این کشورها نقش دارد.

پس از آن که روسیه طالبان را به رسمیت شناخت انتظار می‌رفت کشورهای متحد مسکو از جمله اوزبیکستان و قزافستان نیز گام مشابهی بردارند. اما این دو کشور هنوز چنین تصمیمی نگرفته‌اند.

یک منبع آگاه گفت که عملکرد ضعیف گروه های مخالف طالبان، دوشنبه را به اداره طالبان نزدیک کرده است. او گفت که «رژیم طالبان بیش از چهار سال دوام آورده و چشم‌انداز روشنی برای تغییر آن دیده نمی‌شود.»

او افزود که مخالفان طالبان نتوانسته‌اند انتظارات را برآورده کنند یا دستاورد قابل‌توجهی داشته باشند که در نتیجه کشورهای حامی سنتی آنان مانند هند و تاجیکستان به دنبال بهبود روابط با طالبان افتاده‌اند.

خبرهای بیشتر

رادیو