وزیر دفاع اسرائیل هشدار داد در صورتیکه حماس مفاد توافق آتشبس مورد حمایت امریکا را رعایت نکند، تلآویو با هماهنگی واشنگتن عملیات نظامی خود در نوار غزه را از سر خواهد گرفت.
بیانیه دفتر اسرائیل کاتز، وزیر دفاع اسرائیل، ساعاتی پس از آن منتشر شد که حماس بقایای دو گروگان اسرائیلی دیگر را تحویل داد و اعلام کرد بدون تجهیزات تخصصی امکان بیرون آوردن اجساد باقیمانده از زیر آوار وجود ندارد.
در چارچوب آتشبس میانجیگریشده از سوی دونالد ترامپ، رئیسجمهوری ایالات متحده، حماس از روز دوشنبه تاکنون ۲۰ گروگان زنده را در ازای آزادی نزدیک به دو هزار زندانی فلسطینی از زندانهای اسرائیل آزاد کرده است. پیش از آن، این گروه بقایای هفت نفر از ۲۸ گروگان کشتهشده را تحویل داده بود، بههمراه جسدی دیگر که اسرائیل تایید کرد متعلق به هیچیک از گروگانها نبوده است.
در بیانیه وزارت دفاع اسرائیل آمده است: «اگر حماس به توافق پایبند نباشد، اسرائیل با همکاری hمریکا جنگ را از سر خواهد گرفت تا حماس را بهطور کامل شکست دهد، وضعیت در غزه را تغییر دهد و به اهداف خود در جنگ برسد.»
در مقابل، گردانهای عزالدین قسام، شاخه نظامی حماس، اعلام کردند که دو جسد تحویلی آخرین موارد قابلدسترسی بودهاند و بازیابی اجساد دیگر نیازمند تجهیزات خاص و عملیات پیچیده است. این گروه تاکید کرد که «تمام گروگانهای زنده و اجسادی را که دسترسی به آنها ممکن بود» تحویل داده است.
ادامه تنش و فشارهای سیاسی بر نتانیاهو
پس از تهدید اسرائیل، مشاوران ارشد کاخ سفید گفتند حماس همچنان قصد دارد به تعهدات خود پایبند بماند. یکی از این مشاوران به خبرنگاران گفت: «ما همچنان از آنها میشنویم که میخواهند توافق را اجرا کنند.»
با این حال، تاخیر در بازگرداندن اجساد، فشار داخلی بر بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، را افزایش داده است. برخی اعضای راستگرای کابینه او میخواهند ارسال کمکهای بشردوستانه به غزه به تحویل اجساد گروگانها مشروط شود.
ایتامار بنگویر، وزیر امنیت داخلی از جناح راست افراطی، تهدید کرده است در صورت خودداری حماس از تحویل اجساد سربازان اسرائیلی، کمکهای حیاتی به غزه قطع خواهد شد.
بحران انسانی و بنبست کمکرسانی
در همین حال، وزارت بهداشت غزه که تحت کنترول حماس است، اعلام کرد اسرائیل ۴۵ جسد دیگر را به بیمارستان ناصر در جنوب غزه تحویل داده و شمار اجساد بازگرداندهشده به ۹۰ تن رسیده است. طبق طرح ترامپ، اسرائیل باید بهازای هر گروگان اسرائیلی درگذشته، ۱۵ جسد فلسطینی را بازگرداند.
تام فلچر، رئیس دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل (OCHA)، در گفتوگو با خبرگزاری فرانسه خواستار باز شدن فوری همه گذرگاهها برای ورود کمکهای انسانی شد. او گفت: «این کار باید فوراً انجام شود؛ ما میخواهیم بخشی از همین توافق باشد.»
او که قرار است روز پنجشنبه از گذرگاه رفح بازدید کند، افزود: «معیار موفقیت این است که کودکان غذا داشته باشند، داروهای بیهوشی در بیمارستانها تامین شود و مردم سرپناه پیدا کنند.»
پیشتر رسانههای اسرائیلی گزارش داده بودند که گذرگاه رفح بهزودی بازگشایی میشود، اما این اتفاق هنوز رخ نداده است و مقامات اسرائیلی پاسخی به این موضوع ندادهاند.
نقضهای احتمالی آتشبس و ادامه درگیریها
سازمان دفاع غیرنظامی غزه اعلام کرد روز چهارشنبه سه فلسطینی، از جمله دو نفری که در حال بازگشت به خانههای خود در محله شجاعیه بودند، با آتش نیروهای اسرائیلی کشته شدند. ارتش اسرائیل گفت «چند مظنون» را در حال عبور از خط زرد و نزدیک شدن به نیروهایش در شمال غزه شناسایی کرده و افزود: «این اقدام نقض توافق آتشبس بود و نیروها برای رفع تهدید، مظنونان را هدف قرار دادند.»
چالشهای سیاسی و امنیتی پیشرو
جنگی که پس از حمله حماس به اسرائیل در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد، فاجعهای انسانی در غزه به جا گذاشت. سازمان ملل در پایان اوت وضعیت قحطی در غزه را اعلام کرد، اما اسرائیل این گزارش را رد کرد. بازگشت ارسال کمکهای بشردوستانه یکی از بندهای اصلی «طرح ۲۰ مادهای ترامپ برای غزه» است.
یکی از چالشهای مهم این طرح، موضوع خلع سلاح حماس است؛ شرطی که این گروه تاکنون نپذیرفته است. در حالیکه حماس هنوز کنترول بخشهایی از غزه ویرانشده را در اختیار دارد، اسرائیل و امریکا تاکید کردهاند که این گروه نباید نقشی در دولت آینده این منطقه داشته باشد. این در حالی است که گزارشهایی هم منتشر شده که از تلاشهای ایالات متحده برای شناسایی افراد و تشکیل دولتی تکنوکرات برای اداره غزه روایت میکنند.