خواجه آصف، وزیر دفاع پاکستان روز دوشنبه اعتراف کرد که طالبان یک گروه نیابتی قابل اعتماد نیست، هرچند اسلام آباد این گروه را «ایجاد کرد و پرورش داد.»
با توجه به این اظهارات، نینا شرما، پژوهشگر یک مرکز تحقیقاتی در دهلی باور دارد که پاکستان با حمایت از طالبان «به عمیق استراتژیک» خود دست نیافته و این گروه به دردسر امنیتی برای این کشور بدل شده است.
درگیری مرزی در جریان سفر امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان به هند رخ داد. پاکستان همواره از روابط رو به گسترش افغانستان و پاکستان نگران بوده است، چه در زمانی که در راس حکومت افغانستان حامد کرزی و اشرف‌غنی بودند و چه اکنون که طالبان اختیار آن را در دست دارد.
استراتژیست‌های پاکستانی به دنبال آن بودند که افغانستان فارغ از حضور هند باشد تا از نظر آنان، مرزهای غربی این کشور امن باشد. اکنون، اسلام آباد باور دارد که طالبان از شبه نظامیانی حمایت می‌کند که هند بارها از آنها برای ایجاد ناامنی در پاکستان استفاده کرده است. به عبارت دیگر، ظاهراً، عمق استراتژیک به حفره امنیتی تبدیل شده است.
خانم شرما، پژوهشگر مرکز تحقیقات در حوزه سیاستگذاری و حکومتداری در دهلی، روز دوشنبه در مقاله‌اش در آسیا تایمز نوشت که پاکستان با حمایت از طالبان مرزها و خاکش را نتوانسته امن بسازد. بنا به آمار مرکز پژوهش‌ها و مطالعات امنیتی در پاکستان، در سه ماه اول سال ۲۰۲۵، حدود ۲ هزار و ۴۱۴ نفر کشته شدند که تقریبا با کل تلفات سال ۲۰۲۴ (یعنی ۲ هزار و ۵۴۶ نفر) برابر است.
آمار پروژه داده‌های درگیری‌های مسلحانه (ACLED) نیز نشان می‌دهد پاکستان در سال گذشته شاهد دستکم ۶۰۰ حمله یا درگیری تحریک طالبان پاکستان با نیروهای امنیتی بوده است. اسلام آباد می‌گوید که حمایت طالبان افغان از این شبه‌نظامیان باعث افزایش حملات خشونت‌بار شده است.
نینا شرما با اشاره به این آمار نوشت: «در دو دهه گذشته، ارتش پاکستان به‌دنبال اهرمی در کابل بود تا نفوذ هند را کاهش دهد و مرزهای کشور را آرام نگه دارد. حتی تسلط طالبان در ۲۰۲۱ هیچ‌‌یک از این اهداف را تامین نکرده است.»
به گفته او، طالبان اکنون سعی می‌کند که از وابستگی خود به پاکستان بکاهد و خود را یک نیروی مستقل از پاکستان به نمایش بگذارد. به این منظور، طالبان روابطش را با هند گسترش می‌دهد و پاکستان کاری برای جلوگیری از گسترش این روابط انجام داده نمی‌تواند.
این پژوهشگر هندی باور دارد که حملات هوایی پاکستان به افغانستان و تشدید عملیات علیه تی‌تی‌پی از میزان خشونت در مناطق مرزی و خیبرپختونخوا نخواهد کاست، زیرا تی‌تی‌پی به حملات پاکستان واکنش نشان داده و طالبان افغان هم به درخواست اسلام آباد، مشکل پناهگاه‌های تی‌تی‌پی را حل نمی‌کند.
به گفته او، «از منظر راهبردی، عمقی که پاکستان زمانی به‌دنبال آن بود، اکنون شبیه یک چاله امنیتی است که منابع را جذب کرده و خطر را بیرون می‌دهد.»
شرما پیش‌بینی می‌کند که پاکستان برای از بین بردن پناهگاه‌های شبه‌نظامیان وارد مرحله تهاجم زمینی نخواهد شد، اما به حملات توپخانه‌ای و حملات هدفمند هوایی به افغانستان ادامه خواهد داد و از نظر دیپلوماتیک خواهد کوشید که از طریق چین و قطر بر طالبان فشار بیاورد.
اما، طالبان نمی‌خواهد این تصور ایجاد شود که زیر فشار پاکستان به خواسته‌های این کشور تن داده است. به گفته او، درگیری با پاکستان به مشروعیت و اعتبار ملی طالبان که درگیر مشکلات عمیق سیاسی و اقتصادی است، کمک می‌کند.
شرما باور دارد که طالبان حاضر نیست مانند دوره پیش از سقوط کابل، به عنوان یک نیروی نیابتی عمل کند. بنابر این، پاکستان باید مرزهای خود را امن کرده و تدابیر امنیتی و استخباراتی برای جلوگیری از حملات شبه نظامیان را بیشتر کند.