ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، دعوت همتای روسی خود ولادیمیر پوتین برای دیدار در مسکو را رد کرد و گفت انتخاب چنین مکانی نشان میدهد که کرملین در واقع علاقهای به برگزاری مذاکرات صلح ندارد.
او در نشست خبری پس از اجلاس «ائتلاف داوطلبان» در پاریس تاکید کرد: «اگر هدفتان جلوگیری از برگزاری دیدار باشد، دعوت من به مسکو بهترین راه است.»
این موضعگیری تازه، در ادامه اختلاف دو کشور بر سر محل احتمالی گفتوگوها و چگونگی پیشبرد روند صلح است. پوتین پیشتر گفته بود که هر دیداری با زلنسکی تنها «در مرحله نهایی مذاکرات» انجام خواهد شد، در حالیکه رئیسجمهور اوکراین همواره بر گفتوگوی رو در رو برای پایان دادن به جنگ تاکید کرده است.
به گفته آندری سیبیها، وزیر خارجه اوکراین، کشورهای متعددی پیشنهاد میزبانی مذاکرات صلح احتمالی میان دو طرف را دادهاند. زلنسکی با وجود رد دعوت مسکو، اذعان کرد که مطرح شدن گفتوگو از سوی کرملین بهخودیخود «نشانهای از پیشرفت» است.
اختلاف بر سر مکان مذاکرات در حالی شدت گرفته که پوتین روز چهارشنبه (۱۲ سنبله) اعلام کرده بود روسیه آماده ارتقای سطح نمایندگان خود در گفتوگو با اوکراین است، اما جزئیات بیشتری ارائه نداد. او تاکید کرده بود کشورهایی که اخیراً در چین با مسکو مذاکره داشتهاند، از نشست آلاسکا میان روسیه و امریکا حمایت کرده و امیدوارند این مسیر به پایان جنگ منجر شود.
همزمان گزارشهایی منتشر شد مبنی بر اینکه دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا، در حال بررسی تعلیق موقت تلاشهای دیپلوماتیک برای پایان دادن به جنگ است. این تصمیم پس از نارضایتی کاخ سفید از عدم پیشرفت مذاکرات آلاسکا میان ترامپ و پوتین اتخاذ شده و واشنگتن بنبست موجود را به پای کشورهای اروپایی نوشته است.
پوتین همچنین گفته بود دعوتنامهای برای سفر ترامپ به مسکو «روی میز» است، هرچند فعلاً آمادگی لازم برای چنین سفری وجود ندارد. او این دعوت را در نشست ماه گذشته با ترامپ در آلاسکا و در حضور خبرنگاران مطرح کرده بود.
در سوی دیگر، زلنسکی در پیامهای شبانه اخیر خود هشدار داده که روسیه بار دیگر در حال تجمیع نیروها در خطوط مقدم است و این اقدام نشانهای از مخالفت مسکو با روند صلح است. او تاکید کرده که حملات پهپادی و موشکی روسیه علیه اهداف غیرنظامی ادامه دارد.
سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه نیز اعلام کرده که هیئتهای مذاکرهکننده دو کشور در تماس مستقیم هستند و مسکو انتظار دارد شرکای بینالمللیاش برای ادامه گفتوگوها موضع حمایتی اتخاذ کنند. لاوروف در عین حال بر لزوم به رسمیت شناختن «واقعیتهای سرزمینی» برای دستیابی به صلح پایدار در اوکراین پافشاری کرده است.
این تحولات در شرایطی رخ میدهد که تنشها میان واشنگتن، مسکو و بیجینگ نیز بالا گرفته است. ترامپ هفته گذشته در واکنش به رژه نظامی چین، رهبران روسیه، چین و کوریای شمالی را به تبانی علیه امریکا متهم کرد.
رهبران حدود ۳۰ کشور غربی پنجشنبه در نشستی در کاخ الیزه در پاریس پس از گفتوگو با ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، درباره تضمینهای امنیتی موثر برای کییف در صورت دستیابی به توافق صلح با روسیه، در نشست ویدیویی با ترامپ، شرکت کردند.
یک مقام کاخ سفید اعلام کرد دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا، در تماس با رهبران اروپایی تاکید کرده اروپا باید خرید نفت از روسیه را متوقف کند زیرا این درآمدها جنگ مسکو علیه اوکراین را تامین مالی میکند. او همچنین خواستار فشار اقتصادی بر چین شد.
اعضای «ائتلاف داوطلبان» ماههاست در سطوح مختلف گفتوگو میکنند تا در صورت برقراری آتشبس نهایی، به طرحی برای حمایت نظامی از اوکراین جهت اعمال بازدارندگی در برابر حمله احتمالی مجدد روسیه دست یابند.
با این حال، چشمانداز رسیدن به چنین توافقی همچنان دور به نظر میرسد، زیرا دولتهای حاضر در این ائتلاف تاکید دارند که هرگونه نقش نظامی اروپا نیازمند تضمینهای امنیتی واشنگتن بهعنوان «پشتیبان» است.
ایالات متحده عضو این ائتلاف نیست و ترامپ تاکنون هیچ تعهد صریحی در این زمینه نداده است.