طالبان ۱۸ مضمون دانشگاهی را حذف و تدریس ۶۶ درس را مشروط به اصلاحات کرد

سه‌شنبه ۱۴۰۴/۰۶/۰۴

وزارت تحصیلات عالی طالبان با ارسال مکتوبی به دانشگاه‌های دولتی و خصوصی اعلام کرده است که ۱۸ مضمون از نصاب تحصیلی افغانستان حذف شده و تدریس ۶۶ مضمون دیگر تنها پس از «اصلاحات» و «بازنگری» مجاز خواهد بود.

این وزارت دلیل این اقدام را «مخالفت برخی مضامین با اصول شریعت و پالیسی امارت اسلامی» عنوان کرده است.

در نسخه‌ای از این سند که به افغانستان اینترنشنال رسیده، آمده است مضامینی مانند حقوق اساسی افغانستان، جامعه‌شناسی زنان، حکومت‌داری خوب، حقوق بشر و دموکراسی، تاریخ ادیان، فلسفه اخلاق، آزار و اذیت جنسی، و نقش زنان در ارتباطات عامه به‌طور کامل از برنامه درسی حذف شده‌اند. طالبان این مضامین را مغایر با دیدگاه‌های شرعی و سیاسی خود می‌داند.

در کنار آن، تدریس ۶۶ مضمون دیگر از رشته‌های علوم سیاسی، حقوق، روابط بین‌الملل، جامعه‌شناسی، روان‌شناسی و رسانه‌ها منوط به بازنگری و تغییر شده است. این فهرست شامل موضوعاتی چون حقوق بین‌الملل عمومی و اسلامی، مبانی سیاست خارجی، تاریخ اندیشه‌های سیاسی غرب، امنیت بین‌الملل، سازمان‌های غیردولتی و جامعه مدنی، جمعیت‌شناسی، توسعه انسانی، روان‌شناسی عمومی، آسیب‌شناسی روانی، سواد رسانه‌ای و نظریه‌های روابط بین‌الملل می‌شود.

وزارت تحصیلات عالی طالبان در این مکتوب تأکید کرده است که دانشگاه‌ها موظف‌اند از تدریس مضامین حذف‌شده جلوگیری کنند و مضامین مشروط را «به‌صورت نقدی و اصلاحی» تدریس کنند. به گفته این وزارت، مسئولان دانشگاه‌ها باید از فهرست تازه پیروی کنند و از به‌کارگیری مواد درسی پیشین خودداری کنند.

این تصمیم بخشی از تغییرات گسترده طالبان در عرصه آموزش عالی افغانستان است. از زمان بازگشت طالبان به قدرت، محدودیت‌های فراوانی بر آموزش در این کشور اعمال شده و شمار زیادی از رشته‌ها و مضامین دانشگاهی یا به‌طور کامل حذف شده یا با محدودیت‌های شدید روبه‌رو شده‌اند.

هبت‌الله آخندزاده، رهبر طالبان، در اگست ۲۰۲۲ دستور ایجاد «ریاست بازبینی نصاب» را صادر کرد تا روند «اسلامی‌سازی» محتوای دانشگاهی آغاز شود.

در اگست ۲۰۲۴ نشریه نیچر، یکی از معتبرترین مجلات علمی پژوهشی جهان که زمینه وضعیت دانشگاه‌ها کار می‌کند، با استناد به یک سند ۷۸ صفحه‌ای گزارش داد که برخی رشته‌ها و مضامین هنری و فرهنگی، از جمله موسیقی و هنرهای بصری قرار است از برنامه دانشگاه‌ها در افغانستان حذف و با دروس زراعت و مضامین مذهبی جایگزین شود.

پیش از این، سازمان دیدبان حقوق بشر هشدار داده بود که بازنویسی محتوا و جایگزین‌کردن استادان متخصص به کیفیت آموزش در میان پسران نیز آسیب رسانده و باعث کاهش انگیزه و حضور دانشجویان شده است. این سازمان تغییرات نصاب را «بازطراحی ایدئولوژیک» توصیف کرده است.

خبرهای بیشتر

رادیو