در حالی که افغانستان با یکی از شدیدترین خشکسالیهای دهههای اخیر مواجه است، زنان بیش از هر گروه دیگری بار این بحران را به دوش میکشند. ادامه این روند، سلامت جسمی و روانی زنان را تهدید میکند و بر شدت فقر و نابرابریهای جنسیتی میافزاید.
گزارشهای میدانی از ولایات مرکزی افغانستان، بهویژه بامیان و میدان وردک حاکی از شرایط دشوار زنان در مواجهه با کمبود آب و نبود زیرساختهای بهداشتی مناسب است.
در مناطق روستایی افغانستان جایی که زیرساختهای آب و بهداشت تقریبا وجود ندارد، وظایف روزمره مرتبط با آب مانند شستوشوی لباس، پختوپز، حمام کودکان و تأمین آب آشامیدنی همگی بر عهده زنان است.
شکریه عطایی، یک معلم در روستای شیبر بامیان به خبرگزاری فرانسه گفت: «آب، مسئلهای زنانه است. تهیه و استفاده از آن در زندگی روزمره بیشتر بر دوش ماست.»
به گفته او، زنان و دختران مجبورند کیلومترها پیادهروی کنند تا از چشمهها و چاههای آلوده آب بیاورند و این موضوع منجر به دردهای جسمی و بیماریهای گستردهای در میان آنان میشود.
طبق آمار صندوق کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) نزدیک به یک سوم جمعیت افغانستان به آب آشامیدنی سالم دسترسی ندارند و ۴۲ درصد نیز از لوازم بهداشتی پایه محروماند.
سازمانهای امدادی میگویند که کمبود آب صحی برای زنان و دختران بهویژه در دوره قاعدگی یا مراقبت از کودکان آنان را با بحران سلامت روبهرو کرده است.
با کمبود آب پاکیزه در بسیاری از روستاهای مرکزی افغانستان امکان حمام روزانه وجود ندارد و کودکان تنها هفتهای یکبار شسته میشوند.
بسیاری از زنان نیز به دلیل قیمت بالای نوار بهداشتی برای دوره قاعدگی، از پارچههای کهنه یا لباسهای قدیمی استفاده میکنند.
زنان و دختران میگویند که نبود آب کافی حتی شستوشوی آنها را نیز ناممکن کرده است.
از سوی دیگر، سیلابهای اخیر در ولایت میدان وردک، چاههای آب را نابود کرده و خانههای زیادی را تخریب کردهاند.
خانوادههایی که در چادر زندگی میکنند، تنها به مقدار اندکی آب آن هم فقط برای نوشیدن دسترسی دارند.
با وجود ادعای مقامهای طالبان مبنی بر بهبود وضعیت دسترسی به آب در روستاها، واقعیت میدانی حکایت از بحرانی مزمن دارد.
کارشناسان معتقدند که ادامه این روند، سلامت جسمی و روانی زنان را تهدید میکند و بر شدت فقر و نابرابریهای جنسیتی میافزاید.
در شرایطی که جامعه افغانستان با محدودیتهای گسترده برای زنان دستوپنجه نرم میکند، بحران آب نهتنها زندگی روزمره آنها را مختل کرده، بلکه آنها را در معرض بحران سلامتی قرار داده است.