هنر قالی‌بافی افغانستان در موزیم بریتانیا به نمایش گذاشته شد

شنبه ۱۴۰۴/۰۵/۱۱

موزیم بریتانیا با برگزاری نمایشگاهی، مجموعه‌ای از فرش‌های افغانستان را در گالری جهان اسلام خود به نمایش گذاشته است.

این آثار با گره‌زنی سنتی، روایت بصری‌ای از جنگ و ناآرامی‌های سیاسی افغانستان در نیم‌قرن گذشته ارائه می‌دهند.

این نمایشگاه شامل ۹ قالین در اندازه‌های مختلف است که صحنه‌هایی از حمله شوروی در سال ۱۹۷۹، جنگ مجاهدین، حملات پس از ۱۱ سپتامبر و بازگشت طالبان در سال ۲۰۲۱ را به تصویر می‌کشند.

فرش‌های جنگی که تصاویر اشیا و صحنه‌های نظامی را با بافت سنتی تلفیق می‌کنند، نخستین‌بار در دهه ۱۹۸۰ در افغانستان پدید آمدند. برخلاف فرش‌های سنتی که دارای نقش‌مایه‌های هندسی و گل‌دار هستند، این قالین‌ها از تصویرهایی متفاوت و رادیکال بهره می‌برند.

در میان تصاویر بافته‌شده، افغان‌ها با کلاه‌های سنتی، شترهایی با تزئینات غنی، تانک‌ها، بالگردها و نوشته‌هایی به زبان فارسی دیده می‌شوند. برخی از این قالین‌ها که در دهه ۱۹۸۰ توسط هنرمندان افغان بافته شده‌اند، به‌جای گل و بوته‌های رایج، از شمایل‌های اسطوره‌ای مانند «دیو سفید» استفاده کرده‌اند.

علاوه بر خود قالین‌ها، ابزارهای قالین‌بافی، تصاویر آرشیوی و مستندات تاریخی نیز در نمایشگاه گنجانده شده‌اند تا زمینه‌های فرهنگی، سیاسی و معنوی این آثار را برای بازدیدکنندگان روشن‌تر کنند.

در یکی از قالین‌ها، تصویری استعاری از دستی با انگشتانی شبیه لوله‌های مسلسل ضدهوایی دیده می‌شود. در قالینی دیگر، تانک‌های شوروی به‌صورت هندسی در حاشیه نقش بسته‌اند و بالگردها در آسمان پرواز می‌کنند.

این فرش‌ها نه‌تنها بازتابی از حافظه جمعی مردم افغانستان هستند، بلکه نشان می‌دهند چگونه هنر سنتی می‌تواند به رسانه‌ای برای مقاومت و روایت سیاسی تبدیل شود.

موزیم بریتانیا هدف از این نمایشگاه را «نشان دادن قدرت قالین به‌عنوان یک روایت تصویری زنده برای ثبت و تفسیر تاریخ معاصر» اعلام کرده است.

خبرهای بیشتر

رادیو