سازمان ملل در گزارشی تازه اعلام کرد بازگشت‌کنندگان افغان به‌ویژه زنان، نظامیان، کارمندان دولت پیشین و خبرنگاران با خطر جدی شکنجه، بازداشت خودسرانه و نقض حقوق بشر از سوی طالبان روبه‌رو هستند.
نظامیان و کارمندان حکومت پیشین گفته‌اند که به دلیل ترس از طالبان در خفا زندگی می‌کنند.
هیئت معاونت سازمان ملل در افغانستان (یوناما) و دفتر حقوق بشر سازمان ملل این گزارش را تهیه کرده و با ۴۹ بازگشت کننده در سال ۲۰۲۴ مصاحبه کرده است.
این افراد عمدتاً از پاکستان و ایران اخراج شده‌اند.
یوناما گفته است این تخطی‌ها در برگیرنده «شکنجه و بدرفتاری، دستگیری و توقیف خودسرانه و تهدید به امنیت فردی از سوی مقامات حاکم می‌باشد.»
در بخشی از این گزارش یک کارمند دولت پیشین گفته که پس از بازگشت، توسط طالبان بازداشت و در جریان دو شب بازداشت مورد شکنجه شدید – از جمله لت‌وکوب با شاخچه درخت، چوب، کیبل و روش‌هایی مانند خفگی زیر آب و شبیه‌سازی اعدام – قرار گرفته و یک پایش شکسته است.
یک زن خبرنگار نیز گفته است که پس از بازگشت اجباری، آزادی‌های ابتدایی از جمله کار، رفت‌وآمد و آموزش برای دخترانش را از دست داده و عملاً در «حبس خانگی» به سر می‌برد.
ولکر تورک، کمیشنر عالی حقوق بشر سازمان ملل، در واکنش به این یافته‌ها گفت: «هیچ‌کس نباید به کشوری بازگردانده شود که در آن به دلیل هویت یا پیشینه‌اش با خطر آزار و اذیت روبه‌رو است.»
او تأکید کرده است که زنان و دختران در افغانستان به دلیل جنسیت‌شان به‌طور خاص هدف سرکوب و محدودیت هستند.
زندگی در خفا
نظامیان و کارمندان حکومت پیشین گفته‌اند که از زمان بازگشت به کشور، به دلیل ترس از آزار و اذیت توسط طالبان مجبور شده‌اند در خفا زندگی کنند.
در گزارش تأکید شده که اخراج افراد به کشوری که در آن با شکنجه، ناپدیدشدن اجباری، بازداشت مخفیانه یا رفتارهای غیرانسانی مواجه‌اند، نقض آشکار قوانین بین‌المللی است.
سازمان ملل از کشورها خواسته است تا پیش از اخراج افغان‌ها، ارزیابی فردی و دقیق از وضعیت‌شان انجام دهند و از بازگرداندن کسانی که با خطر جدی نقض حقوق بشر مواجه‌اند، خودداری کنند.
سازمان ملل همچنین بر لزوم فراهم‌سازی مسیرهای امن برای خروج افغان‌های در معرض خطر تأکید کرده است.
این گزارش در حالی منتشر می‌شود که از سال ۲۰۲۳ به این‌سو، صدها هزار افغان به‌طور اجباری از کشورهای همسایه به افغانستان اخراج شده‌اند.
سازمان ملل از کشورهای کمک‌کننده خواسته تا حمایت مالی خود را برای ادغام مجدد این افراد افزایش دهند.
سازمان جهانی مبارزه با شکنجه اخیرا جزئیات تازه‌ای از شکنجه فیزیکی و خشونت روانی در بازداشتگاه‌های طالبان را فاش کرد. در این گزارش، قربانیان روایت‌های تکان‌دهنده‌ای را، از سوزاندن بدن با میله داغ تا ضرب‌وشتم شدید با کیبل برق و شوک الکتریکی، افشا کرده‌اند.