سیانان در گزارشی هشدار داده که قطع کمکهای امریکا جان کودکان، زنان باردار و مادران افغان را به خطر انداخته است؛ کمکهایی که حدود ۴۳ درصد کل بودجه کمکهای بشردوستانه افغانستان را تامین میکرد.
طالبان غالبا تاثیرات فاجعهبار این کاهش را کماهمیت جلوه میدهد.
قطع کمکهای امریکا به ارزش ۱.۷ میلیارد دالر که از دهها برنامه در افغانستان حمایت میکرد، تاثیر ویرانگری بر زندگی مردم افغانستان گذاشته است. پس از قطع کمکهای امریکا، بریتانیا، فرانسه و آلمان نیز بودجههای کمک خارجی خود را به افغانستان کاهش دادهاند.
در سال ۲۰۲۴، حکومت ایالات متحده حدود ۴۳ درصد از کل بودجه کمکهای بشردوستانه افغانستان را تأمین کرد؛ این کشور تقریبا بهاندازه مجموع ده کشور کمککننده، کمک کرده بود. حدود ۹۰ درصد از این کمکها از طریق آژانس توسعه بینالمللی ایالات متحده ارائه میشد. اما پس از تعطیل شدن آژانس مذکور اکنون دهها برنامه کمکرسانی امریکا لغو شده است.
مارکو روبیو، وزیر خارجه ایالات متحده، بارها تأکید کرده است که هیچکس بهدلیل بستهشدن آژانس «یو اس اید» جان خود را از دست نداده است.
اما پژوهشگران مجله پزشکی لانست برآورد کردهاند که طی پنج سال آینده، بیش از ۱۴ میلیون نفر به دلیل این کاهشها جان خود را از دست خواهند داد. از این میان، حدود پنج میلیون نفر کودکان زیر پنج سال خواهند بود.
بر اساس گزارش بازرس ویژه ایالات متحده برای بازسازی افغانستان (سیگار)، برنامههایی که قطع شدهاند شامل کمکهای اضطراری غذایی و خدمات بهداشتی برای مادران و کودکان بودهاند.
سامره سید رحمان، مدیر بخش دادخواهی مؤسسه «نجات کودکان» در افغانستان، درباره توقف کمکهای امریکا گفت: «این واقعا ویرانکننده است.» او گفت داروهایی که برای بیماریهای چون سوءتغذیه و عفونت باقی مانده بود، همگی در شفاخانه ننگرهار به غارت رفتهاند.
او افزود: «وقتی برنامههای امریکا تعلیق یا خاتمه مییابد و در نتیجه آن کلینیکهایی مانند این بسته میشوند، یعنی این جوامع دیگر به خدمات صحی دسترسی ندارند. یعنی زنان باید در خانه زایمان کنند، یعنی کودکان بیشتری هنگام تولد جان میدهند. یعنی زنان بیشتری جان خود را از دست خواهند داد.»
افغانستان از گذشته یکی از بالاترین میزان مرگومیر مادران در جهان را داشتهاست. صندوق جمعیت سازمان ملل متحد تخمین میزند که هر دو ساعت یک زن افغان به دلیل بارداری، زایمان یا پیامدهای آن جان میدهد؛ دلایلی که عمدتا با مراقبتهای تخصصی قابل پیشگیریاند.
زنی در ولایت تخار به سیانان گفت: «اینجا قبلا کلینیکی وجود داشت، اما حالا بسته شده است. زنان اجازه ندارند تنها از خانه بیرون بروند. من منتظر ماندم تا شوهرم از کار کشاورزی به خانه برگردد و مرا به نزدیکترین کلینیک ببرد. در نزدیکی ما هیچ کلینیکی نیست. نوزادانی که سقط شدند، در ماههای آخر بارداری بودند و من مجبور شدم خودم آنها را به دنیا بیاورم. آنها دوقلو بودند.»
در شمال افغانستان، یک روانپزشک زن که در چند سال گذشته حقوقش را از آژانس توسعه بینالمللی امریکا دریافت میکرد و اکنون بیکار شده، داستان دختری جوان را تعریف کرد که چند ماه تحت مشاوره او بود.
روانپزشک گفت: «او دچار افسردگی شدید بود. همیشه گریه میکرد، اما با درمان منظم و تجویز داروهای ضدافسردگی، وضعیت دختر به تدریج بهبود پیدا کرد.» این روانپزشک افزود که با قطع کمکهای امریکا، او نیز مانند بسیاری از کارکنان دیگر سازمانهای غیردولتی، شغل خود را از دست داد.
چند ماه بعد، روانپزشک به همسایگان دختر تماس گرفت و آنها با اندوه گفتند که دختر چند روز پیش خودکشی کرده و فوت کرده است.
روانپزشک، قطع کمکهای امریکا را مسئول مرگ دختر و همچنین افسردگی خود میداند. او گفت: «قطع کمکهای امریکا باعث این وضعیت شد. حالا من بیکار در خانه نشستهام. من هم دچار افسردگی شدهام.»
حدود ۴۰ درصد از مراکز بهداشتی بشردوستانه افغانستان پس از قطع کمکهای امریکا مجبور به تعطیلی یا توقف فعالیت شدهاند.
دکتر سمیع، متخصص اطفال در شفاخانه ننگرهار، به سیانان گفته است که میزان مرگومیر کودکان در این مرکز پس از قطع کمکهای امریکا، ۳ تا ۴ درصد افزایش یافته است.
حکومت امریکا قبلا هزینههای پزشکان، قابله ها و پرستاران، تجهیزات پزشکی و دارو را در شفاخانه ننگرهار تامین میکرد، اما وزارت صحت عامه طالبان در این ولایت گفته که تمام این حمایتها از اوایل سال جاری میلادی متوقف شده است.