دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، از پیشرفتهایی در طرح جنجالی انتقال فلسطینیها از نوار غزه خبر داد.
او شامگاه دوشنبه ۱۶ سرطان در ابتدای ضیافت شامی با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، به خبرنگاران گفت که امریکا و اسرائیل با کشورهایی در حال همکاریاند که مایل به فراهم کردن «آیندهای بهتر» برای فلسطینیها هستند.
ترامپ که ابتدا پاسخ به پرسشی درباره جابهجایی فلسطینیها را به نتانیاهو واگذار کرده بود، گفت که کشورهای اطراف اسرائیل در این زمینه همکاری خوبی داشتهاند.
او افزود: «ما همکاری فوقالعادهای از کشورهای اطراف داشتهایم؛ از همه آنها. بنابراین، اتفاق خوبی خواهد افتاد.»
بنیامین نتانیاهو نیز گفت: «اگر مردم بخواهند بمانند، میتوانند بمانند؛ اما اگر بخواهند بروند، باید بتوانند بروند.»
او افزود: «ما در همکاری بسیار نزدیک با ایالات متحده بهدنبال یافتن کشورهایی هستیم که بخواهند خواسته دیرینهشان را محقق کنند؛ اینکه آیندهای بهتر برای فلسطینیها فراهم کنند. فکر میکنم به یافتن چند کشور نزدیک شدهایم.»
رئیسجمهوری امریکا در اوایل سال جاری ایده انتقال فلسطینیها و در اختیار گرفتن نوار غزه را مطرح کرده بود؛ طرحی که با انتقاد شدید فلسطینیهای غزه مواجه شد. آنان سوگند خوردند که هرگز سرزمین خود را ترک نخواهند کرد.
دیدار ترامپ و نتانیاهو در واشنگتن در حالی انجام شد که مقامات اسرائیلی در حال انجام مذاکرات غیرمستقیم با حماس برای دستیابی به توافق آتشبس در غزه و تبادل گروگانها با میانجیگری ایالات متحده بودند.
ترامپ پیشتر گفته بود که ممکن است همین هفته توافقی حاصل شود. نتانیاهو نیز پیش از ترک اسرائیل گفته بود که گفتوگوهایش با ترامپ میتواند به پیشرفت مذاکرات جاری در دوحه میان اسرائیل و گروه شبهنظامی فلسطینی کمک کند.
این سومین دیدار حضوری ترامپ با نتانیاهو از زمان بازگشتش به قدرت در جنوری بود.
بهگزارش رویترز، دو رهبر بههمراه مشاوران ارشدشان ضیافت شام خصوصی خود را نه در دفتر بیضیشکل، بلکه در «اتاق آبی» کاخ سفید برگزار کردند؛ جایی که رئیسجمهور معمولاً مهمانان عالیرتبه را میپذیرد.
در جریان این دیدار، نتانیاهو نامهای به ترامپ داد که در آن او را برای دریافت جایزه صلح نوبل نامزد کرده بود. ترامپ نیز با رضایت از این اقدام، از او تشکر کرد.
روز دوم مذاکرات قطر
کارولین لویت، سخنگوی مطبوعاتی کاخ سفید، دوشنبه به خبرنگاران گفت که استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه این هفته برای پیوستن به گفتوگوها به دوحه سفر میکند.
ویتکاف نقشی کلیدی در تدوین طرح ۶۰ روزه آتشبس در مذاکرات قطر داشته است.
در نشانهای از تداوم اختلافات میان دو طرف، منابع فلسطینی اعلام کردند که امتناع اسرائیل از اجازه ورود آزادانه و امن کمکهای بشردوستانه به غزه همچنان مانع اصلی پیشرفت در مذاکرات غیرمستقیم است. اسرائیل میگوید برای ورود غذا به غزه اقدام کرده، اما قصد دارد مانع از انتقال این اقلام به دست شبهنظامیان شود.
به گفته منابع فلسطینی، در روز دوم مذاکرات، یک دور گفتوگو میان میانجیها برگزار شد و انتظار میرود که مذاکرات عصر از سر گرفته شود.
طرح پیشنهادی با پشتیبانی ایالات متحده شامل آزادی تدریجی گروگانها، خروج تدریجی نیروهای اسرائیلی از بخشهایی از غزه، و برگزاری گفتوگوهایی درباره پایان کامل جنگ است.
حماس مدتهاست خواهان پایان کامل جنگ بهعنوان پیششرط آزادی گروگانهای باقیمانده است، در حالی که اسرائیل تأکید دارد تا زمانی که همه گروگانها آزاد نشوند و حماس منحل نگردد، با توقف جنگ موافقت نخواهد کرد.
ترامپ هفته گذشته به خبرنگاران گفت که در زمینه دستیابی سریع به توافق غزه، با نتانیاهو «قاطعانه» رفتار خواهد کرد و افزود که نخستوزیر اسرائیل نیز خواهان پایان جنگ است.
برخی از اعضای تندرو ائتلاف حاکم نتانیاهو با توقف عملیات نظامی مخالفت میکنند، اما با توجه به فرسودگی فزاینده مردم اسرائیل از جنگ غزه، انتظار میرود در صورت دستیابی به توافقی قابلقبول، دولت او از آتشبس حمایت کند.
آتشبس آغاز سال جاری میلادی در ماه مارچ فروپاشید و تلاشها برای احیای آن تاکنون بینتیجه بوده است. در همین حال، اسرائیل عملیات نظامی خود را در غزه تشدید کرده و توزیع غذا را بهشدت محدود کرده است.
مردم غزه با دقت روند مذاکرات را دنبال میکنند. ابو سلیمان قدوم، یکی از ساکنان آوارهشده شهر غزه، گفت: «از خداوند متعال میخواهم که هیئت مذاکرهکننده یا میانجیها تمام تلاش خود را برای حل این مسئله به کار بگیرند، چون اوضاع دیگر واقعاً غیرقابلتحمل شده است.»
جنگ غزه از اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد، زمانی که حماس به جنوب اسرائیل حمله کرد، حدود ۱۲۰۰ نفر را کشت و ۲۵۱ گروگان گرفت. حدود ۵۰ گروگان هنوز در غزه هستند که باور میرود حدود ۲۰ نفر از آنان زندهاند.
طبق اعلام وزارت بهداشت غزه، جنگ تلافیجویانه اسرائیل در این منطقه تاکنون بیش از ۵۷ هزار فلسطینی را کشته است. بیشتر جمعیت غزه در نتیجه جنگ آواره شدهاند و بنا بر برآوردهای سازمان ملل، نزدیک به نیم میلیون نفر در ماههای آینده در آستانه قحطی قرار دارند.
ترامپ قاطعانه از نتانیاهو حمایت کرده است و حتی ماه گذشته با انتقاد از دادستانها در پرونده فساد علیه نخستوزیر اسرائیل — شامل اتهامات رشوه، تقلب و سوءاستفاده از اعتماد عمومی که نتانیاهو آنها را رد کرده — وارد عرصه سیاست داخلی اسرائیل شده است.