طالبان برای کنترول افکار عمومی از یک طرف صدها عنوان کتاب را ممنوع و سانسور شدیدی در حوزه نشر اعمال کرده و از سوی دیگر برخی از اعضای این گروه با نوشتن کتابهای خاطرات از دو دهه جنگ با دولت پیشین و نیروهای خارجی، تلاش میکنند روایت مطلوب خود را از نبرد خونین افغانستان ارائه کنند.
مهاجر فراهی، معین وزارت اطلاعات و فرهنگ و خالد زدران، سخنگوی پولیس در کابل از جمله مقامات طالبان هستند که خاطرات شان را نوشتهاند.
خبرگزاری فرانسه نوشت که برخی از مقامات طالبان پس از استیلا بر افغانستان، سلاحها را با قلم جایگزین کرده تا روایت خودشان را از جنگ ۲۰ ساله با نیروهای غربی بنویسند.
در مورد نبرد نیروهای تحت رهبری ایالات متحده و طالبان از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۱، کتابهای فراوانی نوشته شده است. برخی از چهرههای طالبان با انتشار کتابهای خود سعی کردند روایتهای متفاوت و متضاد ارائه کنند.
خالد زدران، سخنگوی پولیس کابل و نویسنده کتاب «۱۵ دقیقه» به خبرگزاری فرانسه گفت: «مهم نیست خارجیها چه نوشتهاند. آنها عمدتا واقعیتهایی که بر ما گذشت و اینکه چرا مجبور به جنگ شدیم را نادیده گرفتهاند.»
زدران در کتابی ۶۰۰ صفحهای به زبان پشتو که اخیرا منتشر شد، به عملیاتهای نظامی امریکا در زادگاهش در ولایت خوست پرداخته و خاطراتش را از دوران کودکی که به طالبان تمایل پیدا کرد، نوشته است.
او در کتاب «۱۵ دقیقه» که عنوان آن برگرفته از حمله پهپادی امریکا است که به سختی از آن جان سالم بهدر برد، نوشته است: «هر روز شاهد صحنههای وحشتناکی بودم؛ بدنهای تکهتکه در کنار جاده.»
زدران همچنین از سفرهای کوهستانی در مرز افغانستان و پاکستان برای جابهجایی برگدال، سرباز امریکایی که پنجسال در اسارت شبکه حقانی بود، میان پناهگاهها، تلاشها برای مسلمان کردن او، و گفتوگوهایشان درباره دوستدخترش در امریکا نوشته است.
مهاجر فراهی یکی دیگر از مقامات طالبان است که کتاب خود را تحت عنوان «خاطرات جهاد: ۲۰ سال در اشغال» نوشته است.
او نیز به خبرگزاری گفت: «امریکا برخلاف ادعاهایش، اعمال ظالمانه و وحشیانه انجام داده، کشور ما را با بمب ویران کرده، زیرساختها را نابود کرده و بین ملتها و اقوام تفرقه و بیاعتمادی ایجاد کرده است.»
خبرگزاری فرانسه نوشت که در هیچکدام از این دو کتاب به کشته شدن هزاران غیرنظامی در حملات طالبان اشاره چندانی نشده است؛ حملاتی که بیشتر شامل بمبگذاریهای انتحاری بوده و نزدیک به دو دهه ترس و وحشت را در سراسر کشور گسترش داد.
فراهی در نسخه انگلیسی کتابش که به پنج زبان ترجمه شده، مینویسد: «مشخص بود که امریکاییها از پیش برنامه اشغال افغانستان را کشیده بودند.»
فراهی در این کتابش که در ۲۰۲۳ منتشر شد، مدعی شده که طالبان تلاش کرد با ایالات متحده بر سر سرنوشت اسامه بنلادن، رهبر سابق القاعده، مذاکره کنند؛ تلاشی که به گفته او بینتیجه ماند.
بنلادن، رهبر القاعده که در افغانستان مستقر بود، در سال ۲۰۱۱ توسط نیروهای امریکایی در پاکستان کشته شد.
طالبان علاوه بر دست داشتن در کشتار غیرنظامیان، پس از تسلط دوباره بر افغانستان متهم به نقض گسترده حقوق بشر است.
علاوه بر نظامیان، دهها هزار غیرنظامی در نبرد خونین طالبان و براثر حملات انتحاری این گروه در شهرها کشته شدند.
نزدیک به ۶۰۰۰ سرباز خارجی، از جمله ۲۴۰۰ امریکایی نیز در جریان دو دهه جنگ افغانستان کشته شدند.
از دید مهاجر فراهی، این جنگ بازتابی از میل غرب برای «تحمیل فرهنگ و ایدئولوژی خود بر سایر ملتها» است.
او میگوید: «این کتاب حقایقی را فاش میکند که پیش از این گفته نشده بودند، چون رسانهها بهویژه رسانههای غربی تصویر متفاوتی از جنگ ارائه داده بودند.»
با اینحال او گفته است که جنگ تمام شده و طالبان خواهان روابط خوب با همه است.