فصل چهارم لیگ برتر والیبال افغانستان با وجود همه تأخیرها و انتقادها، در مراحل پایانی قرار دارد. تنها دو بازی دیگر باقی مانده تا این فصل پرفراز و نشیب به‌طور رسمی تمام شود، اما آنچه بیش از نتایج و قهرمان نهایی اهمیت یافته، وضعیت نگران‌کننده مدیریتی و ساختاری در برگزاری این لیگ است
ضعف آشکار مدیریت و مشکلاتی که نه‌تنها سلامت رقابت‌ها را زیر سؤال برده، بلکه بی‌اعتمادی عمومی را نیز دامن زده است.
برگزاری مسابقات با تأخیر چندماهه، اضافه شدن چهار تیم بدون هیچ‌گونه اطلاع‌رسانی شفاف و مشخص نشدن زمان و جزئیات بازی نهایی تا لحظه نگارش این گزارش، تنها بخشی از بی‌نظمی‌هایی است که بر این فصل سایه انداخته است. در حالی که انتظار می‌رفت با تجربه‌ی سه فصل قبلی، فدراسیون والیبال در مسیر حرفه‌ای‌تری گام بردارد، اما شواهد نشان می‌دهد اوضاع بدتر از گذشته شده است.
تداخل منافع، نبود بی‌طرفی
یکی از انتقادهای اساسی، مربوط به تداخل آشکار مسئولیت‌ها در ساختار فدراسیون است. افراد کلیدی که مسئولیت فنی و اجرایی مسابقات را بر عهده دارند، در عین حال مربی یا عضو کادر فنی تیم‌های حاضر در لیگ نیز هستند. به‌عنوان نمونه، فهیم صمیم به‌عنوان معاون فنی فدراسیون، هدایت تیم طلوع را بر عهده دارد؛ حنیف امیری که عنوان سر داور مسابقات لیگ را دارد، هم‌زمان سرمربی تیم نگین هریوا است؛ مطیع‌الله شاهد داور مسابقات، کمک مربی همین تیم است؛ و داوود مبارز نیز در کنار داوری، کمک مربی تیم سره میاشت است.
چنین ساختاری عملاً شفافیت و عدالت در مسابقات را از بین برده است. وقتی مسئولان برگزاری مسابقات بیشتر درگیر تیم‌های خودشان هستند، چه کسی پاسخ‌گوی سایر تیم‌ها و بازیکنان خواهد بود؟ این تضاد منافع نه‌تنها خلاف قوانین بین‌المللی والیبال است، بلکه اساس بی‌اعتمادی میان تیم‌ها و تماشاگران را شکل می‌دهد.
مربیان بدون مدرک، تیم‌های خیالی
برخی اعضای فدراسیون که در نقش مربی نیز ظاهر شده‌اند یا مربیان دیگر حتی فاقد مدرک رسمی مربی‌گری هستند. نام‌هایی چون مطیع‌الله شاهد و عبیدالله در این زمینه مطرح شده‌اند. افزون بر این، تیم‌هایی از برخی ولایات بدون طی روند انتخابی واقعی وارد مسابقات شده‌اند. گفته می‌شود که در برخی مناطق هیچ‌گونه مسابقه انتخابی برگزار نشده و تیم‌ها به‌صورت «خیالی» انتخاب شده‌اند؛ موضوعی که استعدادهای واقعی را از میدان رقابت دور نگه داشته است.
اطلاع‌رسانی ضعیف؛ بی‌احترامی به مردم است
در دنیای امروز، اطلاع‌رسانی به‌موقع و دقیق از وظایف بدیهی هر نهاد ورزشی است، اما فدراسیون والیبال افغانستان در این زمینه بسیار ضعیف کار کرده است. فدراسیون نه تاریخ برگزاری بازی‌ها را به موقع مشخص می‌کند، نه جدول نهایی مسابقات و نه حتی اطلاعات ساده در مورد این مسابقات را ارائه می‌دهد.
تمام این بی‌توجهی‌ها و ضعف‌های مدیریتی در حالی اتفاق می‌افتند که هزاران علاقه‌مند به والیبال در کشور منتظر اخبار و جزئیات بازی‌ها هستند. آیا این مردم ارزش دریافت اطلاعات ندارند؟
انتقادها بی‌پایه نیست
منتقدان وضعیت موجود را حاصل سال‌ها مدیریت ناکارآمد و ساختار بسته و میراث‌گونه در فدراسیون والیبال می‌دانند؛ نهادی که به‌جای گردش نخبگان، با حلقه‌ای بسته و میراثی با افرادی اداره می‌شود که سال‌هاست چرخ والیبال را به عقب می‌چرخانند. برنامه‌های موسوم به «استعدادیابی» بیشتر نمایشی بوده‌اند و چهره‌های جدیدی از دل آن بیرون نیامده است. تکرار چهره‌ها و چرخش قدرت در میان افراد ثابت، امید به آینده را برای بسیاری از جوانان از بین برده است.
یک فدراسیون، چند وظیفه و بدون پاسخ‌گویی
در شرایطی که باید یک نهاد مسئول صرفاً به‌دنبال برنامه‌ریزی و اجرای منصفانه رقابت‌ها باشد، شاهد آن هستیم که فدراسیون در نقش «خود کوزه‌گر، کوزه‌خر و کوزه‌فروش» ظاهر شده است. چنین وضعیتی باعث شد حتی تیم پامیر، به‌دلیل نبود مدیریت مناسب، در میانه راه مسابقات را ترک کند.
در نهایت، مسئولان فعلی فدراسیون شاید انسان‌هایی شریف و دلسوز باشند، اما اداره رقابت‌هایی در سطح ملی نیاز به توانایی فنی، دانش مدیریتی و ساختار حرفه‌ای دارد. اگر این روند اصلاح نشود، والیبال افغانستان نیز مانند بسیاری از رشته‌های دیگر، اسیر دور باطل مدیریت ناکارآمد باقی خواهد ماند.