وبسایت تحلیلی یورآسیانت در گزارشی به بررسی روابط میان تاجیکستان و رژیم طالبان در افغانستان پرداخته و نوشت که دو طرف بهصورت محتاطانه در حال بهبود روابط خود هستند.
به نوشته این رسانه، طالبان با دعوت از رهبر مخالف حکومت امامعلی رحمان، رئیسجمهور تاجیکستان، به دنبال ایجاد اهرم فشار بر دوشنبه بوده است.
روابط طالبان و تاجیکستان از سه دهه پیش تاکنون با تنش همراه بوده است. تاجیکستان از مخالف طالبان حمایت کرده و به آنها پناه داده است. با این حال، یورآسیانت مینویسد که تاجیکستان به دلایل امنیتی و اقتصادی، به تعامل با طالبان روی آورده است.
ملانی سدوزای، پژوهشگر دانشگاه رگنزبورگ آلمان، در این باره میگوید: «علنی شدن جلسات دوجانبه و توقف انتشار بیانیههای تند از سوی مقامات تاجیکستان علیه طالبان، از تغییرات مهم و مثبت به شمار میرود.»
نشانههای بهبود روابط شامل بیانیههای مقامات طالبان درباره همکاری با تاجیکستان، سفر هیئتی از تاجیکستان به کابل در تابستان سال گذشته، و بازگشایی بازارهای مرزی از سپتامبر ۲۰۲۳ بوده است.
با این حال، براساس این گزارش، روابط میان دو طرف همچنان با تناقضهایی روبهرو است. تاجیکستان طالبان را گروهی افراطی میداند و از مخالفان آنها پشتیبانی میکند، در حالی که طالبان نیز از گروه افراطی جماعت انصارالله تاجیکستان حمایت میکند.
یورآسیانت با اشاره به سفر شرفالدین گادویف، منتقد برجسته رئیسجمهور تاجیکستان، به کابل مینویسد: «سفر گادویف و اظهارات تند او در یک مصاحبه تلویزیونی، که در آن رحمان را دیکتاتور و دولتش را به مافیا تشبیه کرد، نشاندهنده بازی دوگانه طالبان است.»
سدوزای معتقد است که طالبان با دعوت از گادویف، اهرمی برای تاثیرگذاری بر روابط خود با تاجیکستان ایجاد کرده است.
بر اساس این گزارش، تاجیکستان تعادل ظریفی برقرار کرده است: از یک سو، روابط اقتصادی خود را با افغانستان، بهویژه از طریق صادرات برق، گسترش میدهد، اما به دلیل ملاحظات سیاسی از به رسمیت شناختن طالبان خودداری میکند. سدوزای تاکید کرد که به رسمیت شناختن طالبان از سوی تاجیکستان «بسیار بعید» است.
یورآسیانت همچنین باور دارد که قطع کمکهای امریکا به افغانستان میتواند توانایی طالبان برای پرداخت هزینه برق وارداتی از تاجیکستان را کاهش دهد. علاوه بر این، نگرانی تاجیکستان از قطع احتمالی کمکهای امنیتی غرب ممکن است مانع از نزدیکی بیشتر دو طرف شود.