نگار محتشمی خجسته، پژوهشگر دیدهبان حقوق بشر میگوید که زنان افغان با وجود سرکوب شدید از سوی طالبان، همچنان در برابر حذف از جامعه و محدودیتهای گسترده، برای دستیابی به «نان، کار، آزادی» مقاومت میکنند.
«نان، کار، آزادی» یکی از شعارهای زنان معترض است. نگار محتشمی خجسته، پژوهشگر موقت بخش زنان دیدهبان حقوق بشر نوشت که این شعار در بیش از سهونیم سال گذشته به نماد حقطلبی زنان در برابر محدودیتهای فزاینده طالبان تبدیل شده است.
پس از تسلط طالبان در اگست ۲۰۲۱، زنان از آموزش و اکثر مشاغل محروم شدند و بسیاری از کسبوکارها مانند سالنهای زیبایی که حدود ۶۰ هزار زن در این حرفه کار میکردند، تعطیل شدند.
طالبان حتا برای مشاغلی که زنان بهطور رسمی از آنها ممنوع نشدهاند نیز محدودیتهایی وضع کردهاند که حضور و فعالیت آنان را تقریباً ناممکن ساخته است. الزام به همراهی با محرم مرد، ممانعت از کار زنان مجرد و ممنوعیت پخش صدای زنان در بیرون از خانه از جمله این اقدامات هستند. مأموران وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان نیز با آزار و بازداشت زنان شاغل، این فشارها را تشدید کردهاند.
پژوهشگر دیدهبان حقوق بشر میافزاید که بحران اقتصادی افغانستان نیز وضعیت را وخیمتر کرده و دسترسی زنان به اشتغال رسمی را تقریباً غیرممکن ساخته است. به گفته او افغانستان از سال ۱۹۳۴ عضو سازمان بینالمللی کار بوده و طبق قوانین بینالمللی موظف است از تبعیض شغلی علیه زنان جلوگیری کند. پیش از بازگشت طالبان، نرخ مشارکت زنان در بازار کار ۱۹ درصد بود اما اکنون به حدود ۵ درصد کاهش یافته است.
نگار محتشمی خجسته میگوید زنان افغان با ابتکار و پایداری، همچنان برای ادامه زندگی و مطالبه حقوق خود میکوشند؛ از راهاندازی مشاغل خانگی و کسبوکارهای آنلاین گرفته تا رهبری کمپینهایی برای جرمانگاری آپارتاید جنسیتی در سطح بینالمللی.