مارکو روبیو، وزیر امور خارجه ایالات متحده، پیش از مذاکرات روز شنبه میان تهران و واشنگتن در عمان اعلام کرد که ایران در هر توافقی با امریکا باید غنیسازی اورانیوم را کنار بگذارد و اورانیوم مورد نیاز برای یک برنامه هستهای غیرنظامی خود را از خارج وارد کند.
روبیو گفت سخنان استیو ویتکاف، نماینده امریکا در مذاکرات اتمی با ایران، مبنی بر این که جمهوری اسلامی تنها مجاز به غنیسازی ۳.۶۷ درصدی خواهد بود، مربوط به مواد غنیسازیشدهای است که ایران فقط میتواند آن را وارد کشور کند، نه اینکه اقدام به غنیسازی در این سطح کند.
او گفت: «اگر ایران خواهان برنامهای هستهای با اهداف غیرنظامی است، میتواند مانند بسیاری دیگر از کشورها آن را داشته باشد. بهعبارت دیگر، ایران میتواند مواد هستهای غنیشده را از خارج از کشور وارد کند.»
به گفته وزیر خارجه امریکا، هرگونه اقدام نظامی در این مرحله، چه از سوی امریکا و چه از سوی دیگران علیه ایران، میتواند باعث شعلهور شدن یک درگیری گستردهتر شود.
او در مصاحبه با یک پادکست گفت: «ما خواهان جنگ نیستیم و نمیخواهیم شاهد جنگ باشیم. ترامپ رئیسجمهوری نیست که با وعده آغاز جنگها به قدرت رسیده باشد و همانطور که بهروشنی گفته، ایران نباید به سلاح هستهای دست پیدا کند.»
روبیو گفت ترامپ استفاده از تمام گزینهها را برای جلوگیری از تسلیحاتی شدن برنامه هستهای ایران برای خود محفوظ میداند و افزود: «اما ترجیح میدهد نیازی به توسل به زور نظامی نباشد؛ نه از سوی ما و نه هیچکس دیگر. او ترجیح میدهد این مساله از طریق مذاکره حل شود.»
ایران پیشتر تصریح کرده بود که حق غنیسازی اورانیومش قابل مذاکره نیست. یک مقام ارشد ایرانی نزدیک به تیم مذاکرهکننده، در واکنش به اظهارات روبیو، روز چهارشنبه بار دیگر گفت: «غنیسازی صفر پذیرفتنی نیست.»
ایالات متحده در تلاش است تا مانع دستیابی ایران به سلاح هستهای شود و دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا کارزار «فشار حداکثری» تحریمها را علیه ایران به راه انداخته و تهدید کرده است در صورت پایان نیافتن برنامه هستهای ایران از نیروی نظامی استفاده خواهد کرد.
ایران داشتن هرگونه قصد برای ساخت سلاح هستهای را رد میکند و میگوید برنامه هستهایاش صلحآمیز است. مقامهای امریکایی و ایرانی روز شنبه، ۶ ثور در عمان برای سومین دور گفتوگوها درباره برنامه هستهای تهران دیدار خواهند کرد.
استیو ویتکاف، نماینده امریکا در امور خاورمیانه، هفته گذشته گفت ایران نیازی به غنیسازی بیش از ۳.۶۷ درصد ندارد؛ سخنی که این پرسش را برانگیخت آیا واشنگتن همچنان خواهان برچیدن برنامه غنیسازی تهران است یا نه. یک روز بعد، ویتکاف تصریح کرد ایران باید «غنیسازی هستهای خود را متوقف کرده و از میان ببرد».
آژانس بینالمللی انرژی اتمی اعلام کرده است که ایران غنیسازی اورانیوم تا ۶۰ درصد خلوص را که بسیار نزدیک به سطح ۹۰ درصدی مورد نیاز برای ساخت سلاح است، «بهطور چشمگیری» شتاب داده است.
کشورهای غربی میگویند برای مصارف غیرنظامی نیازی به غنیسازی در چنین سطح بالایی نیست و هیچ کشور دیگری بدون ساخت بمب هستهای دست به چنین کاری نزده است.