ماریو بارگاس یوسا، نویسنده اهل پرو و برنده جایزه نوبل ادبیات، در ۸۹ سالگی درگذشت.
آلوارو بارگاس یوسا، پسرش که تحلیلگر سیاسی شناختهشدهای است، یکشنبه ۲۴ حمل، در پیامی در شبکه اجتماعی اکس اعلام کرد او در آرامش و در کنار خانوادهاش در لیما، پایتخت پرو، درگذشته است.
بارگاس یوسا، که از چهرههای برجسته ادبی امریکای لاتین در قرن بیستم بود، در سال ۲۰۱۰ جایزه نوبل ادبیات را برای رمانهایی چون «خاله خولیا و نویسنده»، «مرگ در آند» و «جنگ آخرالزمان» دریافت کرد.
او در دهههای ابتدایی زندگیاش دیدگاههای چپگرایانه داشت، اما بعدها به مواضع لیبرال و محافظهکارانه گرایش یافت که موجب فاصله گرفتن او از بسیاری از روشنفکران چپگرای امریکای لاتین شد.
بارگاس یوسا در سال ۱۹۹۰ برای ریاستجمهوری پرو نامزد شد تا به گفته خودش کشور را از بحران اقتصادی و شورشهای چپگرایانه نجات دهد، اما در دور دوم انتخابات به آلبرتو فوجیموری، سیاستمدار پرویی، باخت.
او پس از این شکست به اسپانیا رفت، اما همچنان در فضای سیاسی امریکای لاتین فعال بود و از رهبران چپگرایی مانند هوگو چاوز، رئیسجمهور پیشین ونزوئلا بهشدت انتقاد میکرد.
بارگاس یوسا در آثارش از سبکهای روایی مختلف استفاده میکرد و روایتهایی پیچیده از تاریخ، سیاست، قدرت و روان انسان ارائه داد. در رمان «سور بز» به دوران دیکتاتوری رافائل تروخیو در جمهوری دومینیکا پرداخت و در «جنگ آخرالزمان» ماجرای مذهبی خونینی را در برزیل قرن نوزدهم روایت کرد.
این نویسنده در دهه ۱۹۷۰ از انقلاب کوبا و فیدل کاسترو فاصله گرفت و همین امر موجب جدایی او از روشنفکرانی چون گابریل گارسیا مارکز شد. درگیری فیزیکی مشهوری بین این دو نویسنده در سال ۱۹۷۶ در مکزیکوسیتی رخ داد، که دلیل آن هیچگاه بهطور کامل فاش نشد.
بارگاس یوسا از مدافعان بازار آزاد و آزادیهای فردی بود. با این حال، خود را سیاستمدار نمیدانست و میگفت پس از شکست در انتخابات، به زندگی ادبیاش بازگشت.
او در آثارش از تجربیات شخصی نیز بهره میبرد، برای مثال، رمان نخستش «عصر قهرمان» برگرفته از دوران تحصیلش در آکادمی نظامی لیما بود و در خاطراتش با عنوان «ماهی در آب» به ماجرای رقابتش در انتخابات پرداخت.
او در مصاحبهای با رویترز در مادرید در سال ۲۰۰۱ گفت: «آثار یک نویسنده از تجربههای شخصیاش تغذیه میکند و با گذر زمان غنیتر میشود».