۲۷ روز از بسته ماندن گذرگاهها میان افغانستان و پاکستان میگذرد و دو طرف میلیونها دالر زیان کردهاند. پاکستان این گذرگاهها را در ۱۹ میزان پس از درگیری مرزی با طالبان، به روی تجارت و ترانزیت بست.
حدود هشت هزار کانتینر کالاهای بازرگانان افغان در خاک پاکستان متوقف ماندهاند.
بربنیاد گزارشها، با بسته ماندن گذرگاهها تاکنون هزاران موتر حامل کالاهای تجاری در دو سوی مرز صف کشیدهاند و فعالیتهای تجاری در دو کشور به شدت مختل شده است.
گزارشها حاکی است که موترهای حامل میوههای تازه، سبزیجات و دیگر محمولههای ترانزیتی در دو سوی مرز متوقف مانده و بسیاری از مواد خوراکی فاسد شدهاند.
در شرایط عادی افغانستان عمدتا میوه خشک، سبزیجات، میوه تازه و زغال سنگ به پاکستان صادر میکند. همزمان از پاکستان سمنت، پارچه، میوه، تربار و شمار دیگر کالاهای تجاری وارد میشود.
منابع رسمی در پاکستان گفتهاند که در شرایط عادی تنها گذرگاه تورخم روزانه بیش از ۳ میلیون دالر تجارت را تسهیل میکند. پاکستان روزانه از طریق این گذرگاه به ارزش دو میلیون دالر به افغانستان کالا صادر میکند و از سمت افغانستان به ارزش نزدیک به ۹۰۰ هزار دالر واردات دارد.
مقامات گمرک و ترازیت پاکستان میگویند این کشور در صورت باز بودن گذرگاهها به روی ترانزیت، تنها از گذرگاه تورخم روزانه نزدیک به ۲۰۰ هزار دالر عواید گمرکی دریافت میکند.
اداره تجارت و ترانزیت پاکستان در اول عقرب پس از ۱۱ روز تعطیلی گذرگاهها اعلام کرد که در پی توافق آتشبس با طالبان در دوحه، تجارت ترانزیت با افغانستان را بهطور مرحلهای از سر گرفته است. این اداره نوشت که حدود ۳۰۰ موتر باربری که در مناطق مختلف متوقف شده بودند، اجازه ترخیص یافتهاند.
این اداره تاکید کرد که کامیونهای حامل کالاهای تجاری متوقف شده از طریق گذرگاه چمن ترخیص و فعالیتهای منظم تجارتی و ترانزیتی در مراحل بعدی از سر گرفته خواهد شد. اما با بینتیجه ماندن دور دوم مذاکرات میان طالبان و پاکستان در استانبول، گذرگاهها همچنان به روی ترانزیت بسته مانده است.
وزارت خارجه پاکستان در دوم عقرب اعلام کرد که در پی تنشهای اخیر مرزی، گذرگاههای میان دو کشور همچنان بسته خواهند ماند. سخنگوی وزارت خارجه این کشور گفت: «زندگی و امنیت شهروندان پاکستانی از تجارت و ترانزیت کالا باارزشتر است.»
به گفته مقامهای اتاق تجارت و صنایع افغانستان، در پی افزایش تنش میان طالبان و پاکستان، حجم تجارت و ترانزیت این کشور از مسیر بنادر چابهار و بندرعباس تا ۹۰ درصد افزایش یافته، در حالی که تجارت از مسیرهای پاکستان بهویژه بندر کراچی و گذرگاه واگه حدود ۴۰ درصد کاهش را نشان میدهد.
کارشناسان امور اقتصادی در نزدهمین روز بستهماندن گذرگاههای اصلی میان دو کشور، زیان مستقیم اقتصادی ناشی از این وضعیت را بیش از ۱۲۲.۵ میلیون دالر تخمین زدند. آنها هشدار دادند که با گذشت هر روز از بستهماندن گذرگاهها، مردم افغانستان هزینههای بیشتر اقتصادی را متحمل خواهند شد.
ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان هفته گذشته گفت که بسته ماندن گذرگاهها به روی ترانزیت به زیان هردو کشور است. او خاطرنشان کرد که اسلامآباد موضوع تجارتی و اقتصادی را باید از مسائل سیاسی تفکیک کند.
شماری از تاجران و رانندگان موترهای باربری در هفتم عقرب در بازار لندیکوتل در اعتراض به بسته ماندن گذرگاه تورخم تظاهرات کردند. معترضان با حمل پلاکاردها، خواستار بازگشایی گذرگاه تورخم و از سرگیری روابط تجاری میان پاکستان و افغانستان شدند.
بربنیاد گزارشها، با بسته ماندن گذرگاهها میان دو کشور، قیمت شماری از کالاهای وارداتی در دو کشور بهطور کمپیشنهای افزایش یافته است. مردم عادی، بازرگانان، رانندگان موترهای باربری و سایر فعالان اقتصادی خواستار بازگشایی گذرگاهها به روی تجارت و ترانزیت شدهاند.
دولت پاکستان در دهم عقرب گذرگاه تورخم را صرفا برای خروج مهاجران افغان بازگشایی کرد.
کارشناسان میگویند که احتمالا پاکستان در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات با طالبان که در حال حاضر دور سوم آن در استانبول جریان دارد، گذرگاهها را به روی تجارت بازگشایی کند.